Bệnh viêm màng não mô cầu là bệnh gì?
Bệnh viêm màng não mô cầu không phải là bệnh hiếm gặp, tuy vậy không có nhiều người biết đến căn bệnh này. Vậy viêm màng não do não mô cầu là bệnh gì? Biểu hiện bệnh ra sao, có phương pháp nào phòng tránh bệnh?
1. Viêm màng não mô cầu là bệnh gì?
Viêm màng não mô cầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính qua đường hô hấp, do vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis gây ra. Bệnh xuất hiện tái phát trong năm, tuy nhiên có thể thành dịch vào mùa thu, mùa đông và mùa xuân. Theo số liệu của Viện vệ sinh dịch tễ trung ương, tỷ lệ mắc là: 2.3/100.000 dân.
Não mô cầu được chia thành 4 nhóm chính là A, B, C, và D. Trong đó, não mô cầu nhóm A thường gặp nhất ở nước ta. Ngoài ra người ta còn bổ sung thêm những nhóm huyết thanh gây bệnh của vi khuẩn não mô cầu như: W-135, X, Y và Z. Những vi khuẩn thuộc nhóm huyết thanh này có thể có ít độc lực nhưng vẫn gây bệnh nặng.
2. Viêm màng não có lây không?
Viêm não mô cầu có lây không là câu hỏi chung của người bệnh để phòng ngừa truyền nhiễm cho người thân và cộng đồng. Thực chất viêm màng não mô cầu có thể lây từ người sang người, nguồn lây bệnh và đường lây bệnh như sau:
2.1. Nguồn lây bệnh
Là người mang vi khuẩn não mô cầu, có thể là người mắc bệnh và biểu hiện triệu chứng nhưng chủ yếu là người lành mang trùng.
Trong các vụ dịch có tới 25% số người có biểu hiện bệnh không điển hình, 50% số người có mang vi khuẩn nhưng không biểu hiện triệu chứng đây là nguồn lây bệnh chủ yếu trong cộng đồng.
2.2. Đường lây bệnh
Bệnh lây truyền bằng tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp với các hạt nước bọt có nhiễm vi khuẩn não mô cầu của người bị nhiễm khuẩn. Đường lây khác qua tiếp xúc đồ vật nhưng rất hiếm xảy ra.
Thời kỳ lây bệnh: Tùy vào sự tồn tại của vi khuẩn não mô cầu tại vùng hầu họng của người nhiễm khuẩn. Vi khuẩn sẽ biến mất ở vùng họng sau khi điều trị kháng sinh 24 giờ.
3. Cách phòng và điều trị bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế
3.1. Cách phòng bệnh
Ở Việt Nam viêm màng não do não mô cầu nhóm A lưu hành nhiều nơi, bệnh xuất hiện quanh năm tuy nhiên có thể có dịch vào các mùa thu, đông và xuân. Viêm màng não mô cầu mắc nhiều ở lứa tuổi trẻ em và nhóm người này có nhóm người lành mang bệnh cao nhất.
Tiêm phòng vaccine não mô cầu cho trẻ là cách tốt nhất để phòng bệnh. Hiện nay tại Việt nam đã có 2 vaccine ngừa não mô cầu là: vaccine não mô cầu tuýp B+C dành cho trẻ trên 6 tháng và người lớn dưới 45 tuổi hoặc vaccine não mô cầu 4 tuýp A, C, Y, W-135 bắt đầu 9 tháng trở lên và người lớn dưới 55 tuổi.
Cách phòng ngừa khi trẻ chưa đủ tuổi và người trong vùng dịch:
- Hiểu rõ bệnh phát hiện bệnh sớm và cách ly để tránh lây lan cho cộng đồng
- Thường xuyên vệ sinh cá nhân cho trẻ tắm, rửa bằng xà phòng
- Sống trong môi trường thông thoáng, sạch sẽ và đủ ánh sáng.
- Tại khu vực dịch lưu hành hạn chế tụ tập đông người, hạn chế di chuyển từ vùng dịch sang các khu vực khác, tránh lây lan cho công đồng.
3.2. Điều trị bệnh viêm màng não mô cầu
Viêm màng não điều trị bao lâu cần tuân thủ theo phác độ của bác sĩ. Tùy vào tình trạng và sức khỏe người bệnh, thời gian điều trị bệnh viêm màng não mô cầu sẽ khác nhau theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế.
Điều trị dự phòng: Với những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh thì được tiến hành điều trị dự phòng bệnh:
- Phòng ngừa cho người nhà bệnh nhân (người lớn và trẻ trên 12 tuổi) và nhân viện y tế sau tiếp xúc: Uống 1 viên duy nhất Ciprofloxacin 500 mg.
- Riêng phụ nữ có thai: Uống 1 viên Azithromycin 500mg, trẻ em 1 liều Azithromycin 10 mg/kg.
- Phòng ngừa cho bé (>2 tuổi): Hướng dẫn bé chích ngừa não mô cầu trong trường hợp âm tính với các xét nghiệm trên và bé chưa từng được tiêm ngừa hoặc tiêm ngừa quá 3 năm.
