7. Điều trị
Kể từ khi phát hiện tác dụng chống động kinh của bromua (1912) đã xuất hiện rất nhiều loại thuốc đặc trị cho từng loại cơn động kinh. Điều trị nội khoa là cơ bản, chủ yếu là dùng thuốc uống nhằm mục đích cắt cơn động kinh càng sớm càng tốt.
7.1. Nguyên tắc chung
Nguyên tắc chung: chẩn đoán đúng loại cơn, chọn đúng thuốc, thăm dò liều lượng tùy cơ thể người bệnh.
— Thuốc dùng từ liều thấp đến liều cao, tăng dần liều lượng đến khi cắt cơn, duy trì liều có tác dụng. Đa số các bệnh nhân chỉ dùng một loại thuốc nhất định đã được hiệu quả lâm sàng. Thuốc dùng đường uống là chủ yếu.
— Thuốc phải được dùng hàng ngày, đúng và đủ liều quy định. Bệnh nhân không được tự ý tăng, giảm hoặc ngừng thuốc đột ngột; không được cắt thuốc đột ngột vì dễ xảy ra trạng thái động kinh.
— Nếu đã tăng đến liều tối đa của một thuốc mà vẫn không cắt được cơn thì thay bằng thuốc khác. Hạn chế việc dùng hai hay nhiều thuốc chống động kinh cùng một lúc. Cần chú ý tương tác thuốc khi dùng phối hợp các thuốc chống động kinh.
— Cần theo dõi tác dụng phụ của thuốc gây ra để khắc phục.
— Tuỳ theo từng trường hợp, ngoài việc sử dụng thuốc thì bệnh nhân phải có chế độ ăn uống, sinh hoạt, lao động, nghỉ ngơi và giải trí thích hợp. Một chế độ điều trị toàn diện, giữ cho bệnh nhân có thời gian học tập và nghỉ ngơi ổn định, tránh các điều kiện thuận lợi gây cơn, bố trí công việc và nghề nghiệp hợp lý để phòng tránh các tai nạn thứ phát xảy ra khi lên cơn.
7.2. Lựa chọn thuốc
Một số tác giả khẳng định việc điều trị bằng một thuốc là sự lựa chọn tốt nhất và nhấn mạnh đến liệu trình một thuốc phù hợp với dạng cơn động kinh. Thuốc chống động kinh được chia thành hai nhóm: thuốc chống động kinh cũ (thuốc chống động kinh chủ yếu) và thuốc chống động kinh mới (thuốc chống động kinh thứ yếu).
— Các thuốc chống động kinh cũ (thuốc chống động kinh chủ yếu):
+ Valproat axit (VPA) thường được khuyên dùng điều trị khởi đầu cho phần lớn các dạng động kinh toàn thể. Thuốc có tác dụng đồng thời trên các loại động kinh cơn vắng ý thức, giật cơ và cơn co cứng co giật.
+ Ethosucximid (ESM) được chỉ định chỉ cho cơn vắng ý thức.
+ Phenytoin (PHT) và carbamazepin (CBZ) lựa chọn đầu tiên cho cơn co cứng co giật, cơn cục bộ kể cả cơn toàn thể hóa thứ phát.
+ Trong một số trường hợp, điều trị bằng phenytoin hoặc phenobarbital có ưu điểm là giá thành rẻ hơn và thời gian tác dụng lâu hơn.
— Các thuốc chống động kinh mới hiện nay đang có ở thị trường Việt Nam theo con đường nhập khẩu chính thức như: topiramate (TPM- Topamax), levetiracetam (LEV- Keppra) oxcarbamazepin (OXC- Trileptal) được chỉ định đối với bệnh nhân động kinh khó điều trị, động kinh thất bại với điều trị thuốc đầu tiên và với động kinh mới được chẩn đoán.
+ Oxcarbamazepin là lựa chọn khởi đầu trong điều trị động kinh CỤC BỘ Và TOàN THỂ THỨ phát.
+ Topiramate được chỉ định đơn trị liệu cho những cơn động kinh KHỞi phát CỤC BỘ hoặc cơn co cứng co giật toàN THỂ, HỘI CHỨNG Lennox Gastaut.
+ Levetiracetam được chỉ định đơn trị liệu trong động kinh KHỞi phát CỤC BỘ có hOẶC không có cơn toàn thể hóa THỨ phát, động kinh toàn thể cơ co cứng co giật, động kinh rung GIẬt cơ (Juvenile Myoclonic Epilepsy).
Chuyển sang điều trị một thuốc khác thường được tiến hành dần với việc đồng thời cho dùng hai thuốc, trong thời gian gấp 5 lần thời gian bán huỷ của thuốc mới. Phải giảm dần thuốc cũ và tăng dần thuốc mới, cuối cùng chỉ còn một loại thuốc mới. Đối với động kinh triệu chứng nặng, liệu trình phối hợp thuốc có thể tiến hành ngay từ đầu. Lưu ý tương tác giữa các thuốc kết hợp.
7.3. Ngừng điều trị thuốc chống động kinh
Thời điểm để ngừng thuốc chống động kinh: cắt cơn động kinh sau 2 năm điều trị là dấu hiệu tiên lượng tốt để ngừng thuốc vì động kinh thường tái phát trong thời kỳ này.
Liều lượng thuốc phải được giảm từ từ trong 6 tháng để cho phép đánh giá đáp ứng ở mỗi liều và giảm nguy cơ tái phát. Theo shorvon (2000) thì gần 1/2 số bệnh nhân tái phát trong giai đoạn giảm liều , 25% trong 6 tháng đầu, 60 – 90% trong năm đầu.
Chú ý: Khi trẻ có dấu hiệu nghi ngờ bệnh Động kinh hoặc trẻ đang trong thời gian điều trị bệnh động kinh, nếu bạn có thắc mắc gì có thể gọi cho tổng đài 19006237 để được tư vấn cụ thể.
