Động kinh là một bệnh thường gặp nhất trong tất cả các bệnh lí về hệ thần kinh. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra, gây ảnh hưởng cả về thể chất, lẫn nhận thức,trí tuệ của người bệnh.Bệnh hay gặp chủ yếu ở lứa tuổi trẻ em,tuy nhiên rất ít cha mẹ có thể tự nhận biết về tình trạng động kinh của con,mà thường phát hiện tình cờ khi đi bệnh viện.
Dựa trên cách thức bắt đầu hoạt động bất thường của não bộ sẽ giúp phân loại cơn động kinh là cục bộ hoặc toàn thể, một vài trường hợp có thể bắt đầu cục bộ và sau đó trở thành toàn thể.
Đặc điểm nhận biết cơn động kinh cục bộ.
Đây là dạng động kinh hay gặp nhất,chiếm tỷ lệ khoảng 60%.Trong động kinh cục bộ chia thành hai dạng chính là dạng đơn giản hoặc phức tạp.
-Cơn động kinh cục bộ đơn giản
Người bệnh sẽ không bị mất ý thức trong một cơn động kinh cục bộ đơn giản, sau cơn động kinh, người bệnh có thể mất phương hướng trong vài phút nhưng vẫn nhớ những gì đã xảy ra .Cơn thường bắt đầu bằng các dấu hiệu sau:
+Co giật ở ngón tay cái, ngón chân cái rồi lan rộng thêm đến cả cánh tay, chân,có thể tê ngứa chân tay. Xuất hiện một số động tác cơ thể không tự chủ như chép miệng liên tục, lặp đi lặp lại một từ hoặc cụm từ,hoặc có thể đột ngột đứng dậy, cởi khuy áo không có mục đích….
+Người bệnh có những cảm xúc thất thường,đột ngột sợ hãi,vui buồn,giận dữ không có lý do. Nghe thấy có âm thanh hay giọng nói một ai đó một cách mơ hồ,không có thực.Hoặc tự nhiên ngửi thấy mùi hoặc thấy có vị lạ trong miệng, kèm theo khó chịu,nôn nao ở dạ dày.
-Cơn động kinh cục bộ phức tạp
Với dạng này,người bệnh có thể bị mất ý thức tạm thời và không thể nhớ những gì đã xảy ra. Một cơn động kinh cục bộ phức tạp có thể kéo dài trong 1 hoặc 2 phút, và được cảnh báo bởi một số dấu hiệu báo trước như cảm giác lo lắng, buồn nôn… Ngoài những biểu hiện tương tự như cơn động kinh cục bộ đơn giản, loại cục bộ phức tạp này còn có thể nhanh chóng chuyển sang dạng động kinh cơn lớn.
Dấu hiệu nhận biết cơn động kinh toàn thể
Đây là kết quả của sự rối loạn hoạt động điện bất thường ở cả hai bán cầu não tại cùng một thời điểm.Cơn động kinh toàn thể còn gọi là cơn động kinh cơn lớn,có những dạng điển hình như:
-Cơn động kinh co cứng – co giật toàn thân
Với một số trường hợp trước khi xuất hiện cơn động kinh, sẽ có những dấu hiệu cảnh báo trước, như đau nửa đầu, ảo giác, mất phương hướng, cảm giác ngứa ran, mùi khét hoặc vị lạ khó chịu trong miệng, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn, hồi hộp, tính tình thay đổi trở nên cáu gắt vô cớ.
Cơn động kinh co cứng – co giật toàn thân xuất hiện với 4 giai đoạn sau:
+ Giai đoạn co cứng: xảy ra đột ngột trong 15 – 20 giây. Người bệnh có thể chỉ kịp kêu lên 1 tiếng rồi ngã bất tỉnh ngay,sau đó bắt đầu các cơn co cứng, chân tay duỗi thẳng nhưng ngón tay gấp vào trong, sắc mặt nhợt nhạt tím tái, hàm răng cắn chặt, hai mắt trợn ngược, ngưng thở trong vòng vài giây.Người bệnh gần như không tự kiểm soát được đại tiểu tiện.
+Giai đoạn co giật: kéo dài khoảng 2 – 3 phút. Toàn thân bất ngờ co giật liên tục theo từng nhịp, thân mình gấp hoặc ưỡn ra sau. Ban đầu cơn co giật mạnh nhưng sau đó giảm nhẹ, thưa dần và đi vào từng nhóm cơ bắp. Các cơ mặt cũng có thể bị giật, sùi bọt mép.
+ Giai đoạn hôn mê: sau khi hết co giật, các cơ giãn ra, người bệnh mất cảm giác và ý thức, họ nằm yên tưởng chừng như đang ngủ. Sau khoảng 1 – 2 phút sắc mặt trở lại bình thường, nhịp thở đều dần.
+Giai đoạn thức tỉnh: người bệnh tỉnh dậy mà không biết điều gì đã xảy ra trước đó. Lúc này họ có thể cảm thấy mệt mỏi, tinh thần không ổn định và có thể ngủ thiếp đi sau đó.
-Cơn động kinh vắng ý thức
Người bệnh thường có những cái nhìn trống rỗng về phía trước trong 10 – 15 giây mà không nhận biết được điều gì đã xảy ra với mình. Ngoài ra có thể có một số dấu hiệu khác như hay giật mí mắt liên tục, đang nhai ngừng nhai hoặc dừng đột ngột các hành động, làm rơi đồ vật trên tay không rõ lý do.
-Rung giật cơ
Người bệnh không kiểm soát được cơ thể, giật cơ bắp một cách đột ngột, không tự chủ và nhanh chóng ở một phần cơ thể hoặc cả toàn thân. Nấc cũng là một dạng rung giật cơ hoặc cảm giác giật xuất hiện ngay trước khi vào giấc ngủ, sau khi ăn,hoặc khi người bệnh lo lắng, căng thẳng…
-Cơn co giật cơ
Thường lặp đi lặp lại liên tục trong vài giây hoặc một phút, mặc dù không mất ý thức nhưng người bệnh không thể tự dừng hoặc kìm giữ cánh tay hoặc chân. Dạng này ít gặp hơn thể động kinh co cứng – co giật.
-Cơn co cứng
Cánh tay hoặc chân người bệnh bị cứng lại đột ngột trong khoảng 20 giây, hay xuất hiện trong khi ngủ, làm ảnh hưởng đến cả hai bên cơ thể. Nếu co cứng cơ ở cổ, người bệnh sẽ có biểu hiện đứng cố định ở tư thế thẳng đứng, đôi mắt mở lớn, hàm răng cắn chặt. Cơn co thắt các cơ hô hấp và bụng có thể dẫn đến một tiếng kêu the thé và ngưng thở trong giây lát.
-Cơn mất trương lực cơ – nhược cơ
Khi cơn động kinh xảy đến khiến cơ bắp đột nhiên mất hết sức lực kéo dài đến 15 – 30 giây. Mí mắt có thể sụp xuống, gật đầu về phía trước, buông bỏ hoặc đánh rơi đồ vật đang cầm trên tay, ngã khụy xuống trong khi vẫn còn ý thức.
Việc nhận biết sớm những dấu hiệu của bệnh rất quan trọng cho việc điều trị sau này.Do đó, khi thấy những dấu hiệu bất thường của cơ thể, hoặc phát hiện một người nào đó có những biểu hiện trên,cũng cần thăm khám càng sớm càng tốt.
