Hiện nay vacxin là một chế phẩm rất phổ biến, được tiêm phòng vacxin đầy đủ thì cơ thể sẽ ít bị nhiễm bệnh. Vậy cơ chế hoạt động của vacxin là như thế nào? Các loại vacxin hiện nay là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu ở bài viết sau đây.
Bác sĩ Hoàng Lyly
1. Cơ chế hoạt động của vacxin là như thế nào?
Vacxin là một chế phẩm sinh học có chứa kháng nguyên, có nguồn gốc là các virus hoặc vi khuẩn sống bị giảm độc lực hoặc bị giải độc tố hoặc bị chết. Vacxin sau khi được đưa vào cơ thể sẽ kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể sinh ra kháng thể (miễn dịch chủ động) nhằm chống lại bệnh tật mà không gây nhiễm bệnh cho người được tiêm vacxin.
Cơ thể mỗi người sẽ có hai hình thức miễn dịch chính là:
- Miễn dịch chủ động: Đây chính là hình thức miễn dịch được tạo thành sau khi tiêm vacxin. Vacxin khi được vào cơ thể sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể của chính mình, giống như cơ thể đã bị nhiễm bệnh.
- Miễn dịch thụ động: Là hình thức miễn dịch ở trẻ sơ sinh, thường do người mẹ truyền sang . Loại hình thức miễn dịch này thường yếu hơn miễn dịch chủ động và chỉ tồn tại trong vòng 6 tháng sau khi sinh.
Ngoài còn có hình thức miễn dịch thụ động nhân tạo, loại miễn dịch này là do tiêm globulin miễn dịch lấy từ người hoặc các kháng huyết thanh dị loại. Đây là loại miễn dịch thường có tác dụng bảo vệ tức thì nhưng liên quan đến liều lượng và có thời gian tác dụng ngắn, chỉ tồn tại trong vài tuần và lâu nhất cũng chỉ được 5-6 tháng.
Đọc thêm: Vacxin – Các tác dụng phụ và các trường hợp đặc biệt tiêm vacxin
2. Các loại vacxin hiện nay là gì?
Các loại vacxin hiện nay bao gồm:
Vacxin sống giảm độc lực
Loại vacxin này sử dụng vi sinh vật gây bệnh hoặc vi sinh vật giống như vi sinh vật gây bệnh về cấu trúc kháng nguyên, đã được làm giảm độc lực nên không còn khả năng gây bệnh cho người tiêm.
Vacxin sống giảm độc lực thường mang lại khả năng miễn dịch lâu dài và ít phải tiêm nhắc lại. Các loại vacxin sống giảm độc lực như vacxin phòng sởi, vacxin phòng quai bị, rubella, vacxin phòng thủy đậu…
Tuy nhiên phụ nữ có thai hay những người có hệ miễn dịch suy yếu như người được ghép tạng hoặc những người đang điều trị ung thư…thì không nên tiêm loại vacxin này.
Vacxin giải độc tố
Đây là loại vacxin được sản xuất từ ngoại độc tố của vi khuẩn đã được làm mất tính độc nhưng vẫn giữ được tính kháng nguyên.
Khi vacxin giải độc tố được đưa vào cơ thể sẽ giúp kích thích cơ thể sản xuất ra kháng độc tố – kháng thể có khả năng trung hòa ngoại độc tố của vi khuẩn nếu có xâm nhập. Ví dụ như các loại vaccin giải độc tố như vacxin phòng uốn ván, bạch hầu…
Vacxin chết
Vacxin chết là loại vacxin được sản xuất từ các vi sinh vật gây bệnh đã bị chết. Loại vacxin này có tính an toàn hơn loại vacxin sống vì khi các vi sinh vật đã chết thì sẽ không bao có khả năng gây bệnh.
Tuy nhiên vacxin chết lại có đáp ứng miễn dịch yếu hơn vacxin sống cho nên loại vacxin này thường được tiêm nhiều lần hoặc cần phải tiêm nhắc lại để duy trì miễn dịch. Các loại vacxin chết bao gồm: vacxin phòng viêm não Nhật bản, phòng bại liệt, ho gà…
Trên đây là bài viết về Tổng hợp các loại Vacxin và cơ chế hoạt động. Để nhận được các thông tin tư vấn về sức khỏe, mời bạn Tham gia nhóm Hỏi Đáp Bác Sĩ để nhận Tư vấn Miễn phí từ các Bác sĩ Chuyên Khoa tại đây, hoặc gọi điện theo Số máy 19006237 – Tổng đài tư vấn sức khỏe & tâm lý 24/7.
