Bệnh da liễu luôn là vấn đề được rất nhiều người quan tâm và trong đời sống hằng ngày rất hay gặp phải. Bị ong đốt nếu không xử trí kịp thời sẽ gây ra những vấn đề về da liễu rất nghiêm trọng.Ong thường không chủ động tấn công con người, nhưng chúng sẽ tự vệ khi con người phá tổ hoặc vô tình động vào tổ của chúng. Nếu chúng ta xử trí vết đốt không tốt có thể dẫn đến các biểu hiện từ dị ứng thậm chí đến sốc phản vệ.
Tại sao ong đốt lại gây nguy hiểm
Ong là loài động vật khá quen thuộc với chúng ta, chúng có thể làm tổ ở bất kì đâu nhưng thường chúng sẽ tìm những nơi kín đáo như trên cây, hốc đá, đôi khi chúng làm tổ ngay trong nhà của bạn, trong góc tường, góc hầm,… Độc tính của ong có các chất gây độc thần kinh, tiêu cơ vân, hoại tử tế bào, gây các phản ứng viêm và dị ứng mạnh. Độc tố được chứa trong bụng ong và giải phóng ra ngoài qua một kim nhọn (ngòi) ở đít ong. Ong dùng nọc độc để tự vệ hoặc tấn công kẻ thù. Sau khi châm vào mô, phần ngòi bị đứt ra và nằm tại chỗ bị châm. Hiếm khi ong chủ động tấn công con người (trừ một số loài ong hung dữ như ong mặt quỷ). Chúng chỉ tấn công khi bị quấy rầy, bị chọc phá tổ hoặc khi con người vô tình chạm phải.
Mức độ nặng sau khi bị ong đốt phụ thuộc vào loài ong (loài ong mật ít độc tính nên thường nhẹ khi bị đốt); số nốt đốt (trên 10 nốt đốt là nặng) và mức độ nhạy cảm của người bị đốt (những người có cơ địa dị ứng, dễ bị sốc phản vệ) cũng như việc cấp cứu sau khi bị ong đốt có kịp thời hay không. Thực tế cũng cho thấy các triệu chứng thường có xu hướng nặng hơn ở những người gầy yếu, có bệnh mạn tính, người già và trẻ em.
Triệu chứng
Hầu hết các triệu chứng là tại các khu vực bị ong đốt bao gồm: đau, sưng tấy, đỏ, da ấm nóng, đau nhẹ. Nếu bệnh nhân bị dị ứng với nọc độc triệu chứng có thể là: Phát ban, ngứa, sưng môi hoặc miệng, khó nuốt, khó thở, choáng, ngất xỉu.
Khi bị ong tấn công, người bị nạn phải hết sức bình tĩnh, trước tiên cần che vùng đầu để không bị đốt, tiếp đến tìm cách dùng tay bới đất cát vung lên cao để xua đuổi chúng bay đi chỗ khác (không dùng nhánh cây, quần áo để xua vì càng xua, ong sẽ càng bu lại tấn công). Sau đó, cần thực hiện một trong những cách sơ cứu sau:
Xử trí theo y học hiện đại
- Lập tức nhổ ngay kim chích (nếu có). Bình tĩnh và thận trọng dùng một vật nhọn như mũi dao, đầu kim… để khều kim chích ra. Tuyệt đối không dùng tay nặn để lấy kim, túi độc vì sẽ tạo điều kiện cho nọc độc lan tỏa và thấm sâu hơn vào cơ thể.
- Rửa sạch những chỗ có vết chích bằng xà phòng hoặc dung dịch sát trùng, sau đó đắp khăn lạnh hay túi chườm nước đá lên vùng sưng nề trong khoảng 15-20 phút để làm giảm đau. Không nên đắp trực tiếp nước đá lên chỗ ong đốt.
- Bôi dung dịch calamin (thường bôi lên vết bỏng để làm dịu đau) hoặc hồ bột natri lên vết thương, có tác dụng trung hòa và thấm hút nọc độc. Băng che kín phần vết thương.
- Uống kháng histamin như diphenhydramine (Benadryl®) hoặc nonsedating như loratadin (Claritin®) sẽ giúp giảm ngứa và sưng.
- Uống acetaminophen (Tylenol®) hay ibuprofen (Motrin®) để giảm đau khi cần.
- Nạn nhân nằm yên một chỗ, tránh cử động nhiều để hạn chế nọc độc lan chuyển sang nơi khác; phần bị chích nên để ở vị trí thấp hơn tim. Bó nẹp tay hoặc chân để tránh sự lay động khi di chuyển đến bệnh viện. Nếu cần thiết, có thể tiêm huyết thanh chống độc.
Xử trí theo y học cổ truyền
- Dùng các loại cây cỏ chà xát trên vết đốt. Các hoạt chất có trong cây khi gặp nọc ong (bản chất chính là những protein) sẽ tạo thành những “chất kết tủa”, từ đó giúp giải nọc độc.
- Trước hết, phải nhổ ngay kim chích (nếu có). Dùng củ, lá môn chà xát tại chỗ. Nếu bị ong vàng (ong nghệ) đốt, dùng đường đen hay giấm chua thoa ngay lên vết thương. Dùng bã trà còn ướt, bất kể nhiều hay ít, chà xát tại chỗ để giúp giảm đau. Cũng có thể lấy rau sam hay lá hẹ giã nhuyễn đắp tại chỗ, hoặc gừng tươi cắt lát chà xát vết thương. Đối với giống ong có độc thì lấy rau dền vò nát, xát vào vết đốt.
Khi bị ong đốt nếu như không thể tự xử trí tại nhà hãy đến ngay các trung tâm y tế gần nhất để gặp các chuyên gia về bệnh da liễu để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Mọi vấn đề về sức khỏe, vui lòng gọi đến tổng đài 19006237 để nhận được sự tư vấn trực tiếp từ các chuyên gia.
