Theo GS.BS. Phạm Hoàng Phiệt, Chủ tịch Hội Gan mật Thành phố Hồ Chí Minh, hiện có khoảng 5% dân số thế giới nhiễm vi rút viêm gan C mạn tính; con số này ở Việt Nam khoảng 4,5 triệu người. Bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn đọc một số thông tin về viêm gan C.
1.Dịch tễ viêm gan C
Tỷ lệ dân số nhiễm vi rút viêm gan C ít hơn so với viêm gan B nhưng nó nguy hiểm hơn, dễ dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Đường lây của viêm gan C chủ yếu là qua đường máu; đường mẹ sang con và đường tình dục. Xăm mình, xỏ lỗ tai, dùng kim tiêm chung cũng có thể làm lây nhiễm bệnh.
Được phát hiện năm 1989. Virus này lan truyền qua đường máu , như viêm gan B, nhưng hiếm khi lây qua đường tình dục. Viêm gan C thường được gọi là một “bệnh thầm lặng” vì nhiều bệnh nhân mang virus không có triệu chứng gì. Hiện tại không có vắc xin chủng ngừa để bảo vệ bạn khỏi bị viêm gan C. Tuy nhiên khi đã nhiễm và bị viêm gan C thì vẫn có cách điều trị.
Viêm gan C là một bệnh do virus lan truyền rộng rãi và Tổ chức Y Tế thế giới ước tính có 170 triệu người trên thế giới đang mắc bệnh.
Virus viêm gan C có 6 kiểu gen chính:
Kiểu gen không ảnh hưởng đến độ nặng của bệnh nhưng sẽ ảnh hưởng đến việc bạn sẽ được điều trị như thế nào. Kiểu gen của virus được xác định bằng xét nghiệm máu trước khi bắt đầu điều trị.
Việc xác định kiểu gen là vấn đề quan trọng vì có một số kiểu gen dễ điều trị hơn một số kiểu gen khác. Điều này có nghĩa là việc điều trị sẽ khác nhau tùy theo kiểu gen. Các loại kiểu gen được mô tả như sau:
- Kiểu gen 1 được tìm thấy chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ (khoảng 70% người bị viêm gan C ở những vùng này bị nhiễm kiểu gen 1). Loại này khó điều trị hơn và cần 48 tuần để diệt sạch virus.
- Kiểu gen 2 và 3 dễ điều trị hơn, và nhiều bệnh nhân mắc thể viêm gan này có thể làm sạch virus chỉ sau 24 tuần điều trị (khoảng 30% người bị viêm gan C ở châu Âu và Bắc Mỹ bị nhiễm kiểu gen 2 và 3). Kiểu gen 2 và 3 cũng thường gặp ở Úc và vùng Viễn Đông.
- Kiểu gen 4 thường gặp ở Trung Đông và châu Phi và được điều trị trong 48 tuần, như kiểu gen 1 (khoảng 90% người bị viêm gan C ở Trung Đông và châu Phi bị nhiễm kiểu gen 4).
- Kiểu gen 5 & 6 hiếm hơn, và được điều trị trong 48 tuần, như kiểu gen 1 & 4. ( ở Việt Nam kiểu gen 6 chiếm tỷ lệ cao khoảng 20%, chỉ sau kiểu gen 1)
2. Virus viêm gan C ảnh hưởng đến gan như thế nào?
Gan là một trong những cơ quan lớn nhất và quan trọng nhất trong cơ thể. Gan chịu trách nhiệm:
- Dự trữ vitamin, khóang chất, sắt và đường cho cơ thể và chuyển hóa thức ăn
- Sản xuất những protein cơ bản và những chất đông máu.
- Kiểm soát nồng độ hormone và các chất hóa học trong máu
- Hóa giải chất độc
Tổn thương gan do virus viêm gan C có thể tiến triển chậm trong nhiều năm, nên việc phát hiện và điều trị rất quan trọng.
3. Các phương pháp điều trị viêm gan C
Có hai loại thuốc được chấp thuận để điều trị viêm gan C mạn: interferon và ribavirin.
- Interferon là một protein tự nhiên do cơ thể sản xuất ra để chống lại nhiễm virus. Thật ra, interferon cũng chịu trách nhiệm một phần về những triệu chứng của viêm gan C như đau nhức cơ và những triệu chứng như cúm. Đây là những dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang bảo vệ cơ thể bạn khỏi nhiễm trùng. Tuy nhiên, cơ thể không sản xuất đủ interferon để tiêu diệt virus viêm gan C, nên việc sử dụng dạng thuốc protein này là một cách để kích hoạt cơ thể tăng cường đề kháng tự nhiên. Vì interferon là một protein, thuốc sẽ bị cơ thể phá huỷ khi uống qua đường tiêu hóa, nên chỉ có thể sử dụng thuốc đường tiêm dưới da.
Có 2 dạng interferon hiện đang được sử dụng:
-Interferon thông thường – bị cơ thể phân hủy nhanh chóng và phải chích ít nhất 3 lần mỗi tuần.
-“Pegylated” interferon (interferon được kết hợp với PEG: Poly Ethylene Glycol) dạng thuốc được điều chỉnh để có thời gian tác dụng trong cơ thể dài hơn để diệt virus. Những interferons này tốt hơn dạng interferon thông thường về tác dụng diệt virus và dễ sử dụng hơn vì chỉ cần chích 1 tuần 1 lần.
Những bệnh nhân không đáp ứng với interferon qui ước có thể đáp ứng tốt hơn với điều trị pegylated interferon.
- Ribavirin: Ribavirin có thể tăng cường tác dụng điều trị của interferon khi sử dụng kết hợp. Thuốc làm tăng hiệu quả của interferon, và làm giảm khả năng tái phát. Sử dụng ribavirin đơn thuần không diệt được virus.
Mọi vấn đề về sức khỏe, vui lòng gọi đến tổng đài 19006237 để nhận được sự tư vấn trực tiếp từ các chuyên gia.
