Tất cả các loại thực phẩm đều cung cấp năng lượng. Tuy nhiên, mỗi cộng đồng đều có ít nhất một loại lương thực hay lương thực chính. Nhìn chung thì mọi người ăn một lượng lớn các loại lương thực và chúng cung cấp nhiều năng lượng cần thiết cho con người. Các loại lương thực chính còn cung cấp protid và các dưỡng chất khác nhưng không cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Bên cạnh các lương thực chính trẻ cần được ăn thêm các thức ăn khác để có đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Dạ dày của trẻ rất bé. Thức ăn loãng hoặc thức ăn nước nhanh chóng làm đầy dạ dày của trẻ. Các thức ăn đặc thỏa mãn nhu cầu năng lượng tốt hơn cho trẻ. Thức ăn đặc giúp bù đắp sự thiếu hụt năng lượng.
Thức ăn có thể được tăng đậm độ năng lượng và các chất dinh dưỡng bằng nhiều cách:
-
Bột và các lương thực
Sử dụng ít nước và làm bột đặc hơn, đừng làm cho thức ăn bị loãng hoặc chảy.
Rang ngũ cốc trước khi xay thành bột. Bột rang không nở lắm do vậy cần ít nước khi nấu cháo.
-
Súp hoặc thức ăn ninh/hầm
Lấy phần cái của súp hoặc thức ăn ninh như đậu, rau, thịt và lương thực. Nghiền và cho trẻ en thay vì chỉ cho trẻ ăn phần nước.
-
Thêm các thực phẩm giàu năng lượng và chất dinh dưỡng vào cháo, súp, thức ăn ninh. Đây là phương pháp đặc biệt quan trọng nếu súp chỉ có nước và một ít đậu, rau hay các thực phẩm khác.
Thay một phẩn hoặc tất cả nước dung đã nấu bằng sữa tươi hoặc sữa chua, sữa dừa hay kem.
Sau khi nấu xong cho thêm 1 thìa sữa bột.
Trộn bột đậu với bột ngũ cốc trước khi nấu.
Khuấy bột nhão làm từ lạc hoặc các loại hạt như bơ lạc hay bơ hạt vừng.
Thêm 1 thìa bơ thực vật, bơ sữa trâu loãng hay dầu ăn.
Trong các nhóm chất dinh dưỡng thì tinh bột là nhóm chất dễ tiêu hóa và hấp thu nhất đối với trẻ vì các men tiêu hóa tinh bột trưởng thành sớm, tinh bột là thực phẩm nền trong tháp dinh dưỡng của mọi lứa tuổi, cần được cung cấp đủ trong mỗi bữa ăn. Có nhiều biện pháp được áp dụng để cung cấp đủ lượng tinh bột và tăng hấp thu tinh bột cho cơ thể. Hầm gạo kỹ khi nấu cháo sẽ giúp gạo nở ra tốt, tinh bột được phân cắt ngắn dưới tác động của nhiệt độ, dễ tiêu hóa nhưng lượng tinh bột cung cấp lại ít hơn so với trong 1 chén bột khuấy, thường chỉ thích hợp khi trẻ có dung tích dạ dày đủ lớn để ăn hết cả chén to (10-12 tháng trở đi).
Trong giai đoạn đầu tập ăn dặm, chúng ta thường dùng bột để có nhiều tinh bột trong bữa ăn hơn. Bà mẹ thường được khuyên ngâm gạo, sau đó sấy khô và đem xay thành bột nấu để bột dễ tiêu hóa hơn.
