Kháng tiểu cầu kép là khái niệm dùng hai thuốc ức chế tiểu cầu cùng một lúc, thường phối hợp aspirin với clopidogrel ) hoặc ticagrelor hoặc prasugrel. Liệu pháp kháng tiểu cầu kép thường được chỉ định dùng cho các bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim, sau mổ cầu nối động mạch vành và sau khi đặt stent động mạch vành.
1. Tác dụng của liệu pháp chống kết tập tiểu cầu
Thuốc chống kết tập tiểu cầu là nhóm thuốc có tác dụng làm giảm khả năng kết tập tiểu cầu và ức chế quá trình hình thành huyết khối, được sử dụng trong phòng ngừa nhồi máu cơ tim, nhồi máu não. Điển hình trong nhóm này có aspirin ức chế men cyclo-oxygenase cản trở hình thành thromboxan A2 nên có khả năng chống kết tập tiểu cầu. Ngoài ra, còn có các thuốc ức chế thụ thể GP IIb/III trên bề mặt tiểu cầu làm cho tiểu cầu không dính vào nhau, bao gồm clopidogrel, ticagrelor, prasugrel. Tuy nhiên, được sử dụng phổ biến nhất là aspirin và clopidogrel, có thể dùng đơn độc từng loại hoặc phối hợp cả 2 loại này để làm tăng hiệu quả điều trị.
Các nghiên cứu cho thấy, liệu pháp kháng tiểu cầu kép dùng cho bệnh nhân sau đặt stent động mạch vành tốt hơn hẳn so với chỉ dùng aspirin đơn độc, ngăn ngừa nguy cơ tái nhồi máu.
2. Những nguy cơ khi dùng thuốc kháng tiểu cầu kép
Dùng thuốc kháng tiểu cầu đều có nguy cơ chảy máu cao, đặc biệt nguy cơ này sẽ tăng lên nếu dùng liệu pháp kháng tiểu cầu kép. Các vị trí chảy máu hay gặp nhất là chảy máu dạ dày, chảy máu răng miệng, chảy máu dưới da… Một số trường hợp nặng có thể gây chảy máu não gây tai biến mạch não. Nếu người bệnh có biểu hiện đi ngoài phân đen hoặc là nôn ra máu, thì cần phải chú ý đó là dấu hiệu của xuất huyết dạ dày do tác dụng phụ của thuốc.
3. Thời gian dùng thuốc
Tùy theo loại stent bệnh nhân đặt mà thời gian dùng thuốc kháng tiểu cầu kép khác nhau. Nếu bệnh nhân chỉ đặt stent thường thì thời gian dùng kháng tiểu cầu kép chỉ một vài tháng. Với stent bọc thuốc thời gian dùng kháng tiểu cầu kép thường dài hơn. Các nghiên cứu trước đây thường hướng dẫn dùng kháng tiểu cầu kép tối thiểu trong thời gian một năm. Nhưng các stent bọc thuốc thế hệ mới hiện nay, kháng tiểu cầu kép có thể dùng trong thời gian tối thiểu là 6 tháng.
Nếu phải tiến hành phẫu thuật mà bệnh nhân đang dùng thuốc kháng tiểu cầu kép thì nên ngừng các thuốc clopidogrel, ticagrelor hay prasugrel hai ngày trước phẫu thuật và có thể dùng lại từ 1-2 ngày sau khi phẫu thuật.
Liệu pháp kháng tiểu cầu kép có ý nghĩa quan trọng đối với các bệnh nhân sau đặt stent mạch vành. Tuy nhiên để hạn chế tác dụng phụ do thuốc gây ra cần phải theo dõi chặt chẽ. Với đội ngũ các bác sĩ giàu kinh nghiệm thì Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Việt Xô là một trong những tuyến đầu điều trị tốt nhất cho bệnh nhân tim mạch.
