Khi mang thai, nhu cầu về lượng dinh dưỡng ở người phụ nữ tăng cao.Vì vậy, khi dinh dưỡng không đầy đủ, dễ dẫn đến hiện tượng thiếu máu và một số vi chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho mẹ và bé.Thiếu máu ở phụ nữ mang thai là có thể gây nhiều hậu quả nặng nề cho cả mẹ và con.
Theo các bác sĩ chuyên khoa sản, thiếu máu thiếu sắt trong giai đoạn mang thai sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Người mẹ sẽ bị tăng nguy cơ sinh non, nhiễm trùng, sẩy thai, tăng cân không đủ trong thai kỳ, xanh xao, mệt mỏi, bào thai kém phát triển, tăng biến chứng hậu sản như băng huyết sau khi sinh.
Trẻ sinh ra từ người mẹ bị thiếu máu thiếu sắt thì cân nặng lúc sinh thấp, dễ bị nhiễm trùng, kém phát triển về thể lực và trí lực, chỉ số thông minh (IQ) thấp…Vì sắt không những tham gia vào việc vận chuyển oxy đến não, mà còn trực tiếp tham gia vào sự phát triển chức năng của não bộ. Thiếu sắt sẽ làm lượng Hemoglolin giảm, khả năng cung cấp oxy cho các cơ quan bị hạn chế. Do đó, hoạt động thể lực và trí óc sẽ bị giảm.
Ngoài vi chất dinh dưỡng sắt, acid folic (vitamin B9) cũng là một vi chất rất quan trọng cho phụ nữ đang dự định mang thai, trong thời kỳ mang thai hoặc đang cho con bú. Nếu người mẹ bị thiếu acid folic trong những ngày đầu thụ thai thì khả năng sinh con bị dị tật ống thần kinh sẽ rất cao là một trong những dị tật gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh, thường được biểu hiện như thai vô sọ, chẻ đôi đốt sống.., đời sống của hồng cầu ngắn hơn 120 ngày và thai nhi còn có thể bị các tật bẩm sinh khác như dị tật tim, hở hàm ếch….
Do đó chất sắt và acid folic rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú và trẻ nhỏ. Thai phụ bị thiếu sắt sẽ tăng nguy cơ sinh non hay trẻ sinh ra sẽ có lượng sắt dự trữ kém…
Nhiệm vụ phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt và thiếu acid folic ở phụ nữ mang thai đang là một trong những mục tiêu hàng đầu trong chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Nguyên nhân thiếu máu:
– Chế độ ăn không cung cấp đủ nhu cầu. Điều tra do Trung tâm Dinh dưỡng TP Hồ Chí Minh tiến hành cho thấy lượng sắt và acid folic trong khẩu phần ăn của phụ nữ mang thai chỉ đạt khoảng 40% nhu cầu khuyến nghị. Nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai cần nhiều hơn để cung cấp cho thai nên tình trạng thiếu máu thiếu sắt càng phổ biến. Phụ nữ bị suy dinh dưỡng trước khi mang thai cũng gây thiếu máu nhiều hơn.
Kiểm soát tình trạng thiếu máu thiếu sắt và thiếu vi chất ở phụ nữ mang thai :
Phụ nữ mang thai cần chủ động có chế độ ăn đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng, bổ sung viên sắt và acid folic, kiểm soát tình trạng nhiễm ký sinh trùng đường ruột và sốt rét.
Sắt có nhiều trong thịt, cá, gan, trứng, đậu đỗ, rau xanh. Sắt từ thức ăn có nguồn gốc động vật sẽ hấp thu tốt hơn sắt từ nguồn thực vật. Dùng thực phẩm lên men (dưa chua, dưa giá…) cùng bữa ăn hoặc dùng các lọai trái cây tươi giàu vitamin C như cam, bưởi, táo, sơ-ri, thơm… sau bữa ăn sẽ giúp hấp thu tốt chất sắt tốt hơn. Những chất ức chế hấp thu sắt có trong ngũ cốc thô, trà.
Thực phẩm giàu acid folic là rau lá xanh, gan, thận, nấm rơm, mầm lúa mì, đậu đỗ, các loại hạt, trái cây đặc biệt là cam, dâu tây, lê, dưa hấu. Acid folic trong thực phẩm tự nhiên có giá trị sinh học không cao như acid folic ở viên bổ sung.
Do nhu cầu sắt và acid folic ở của phụ nữ mang thai tăng cao nhưng chế độ ăn khó đáp ứng đủ nên WHO khuyến nghị phụ nữ mang thai cần uống bổ sung sắt và acid folic với liều 60 mg sắt nguyên tố và 400 mcg acid folic mỗi ngày. Uống bổ sung sắt và acid folic cần uống đều đặn hàng ngày kể từ khi phát hiện có thai cho đến sau khi sinh 1 tháng.
Sử dụng muối i-ốt trong chế biến món ăn hàng ngày là giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả cao trong phòng chống thiếu hụt i-ốt ở các bà mẹ tương lai
TH
Khi có thắc mắc về sức khỏe sinh sản, mang thai, hãy gọi đến tổng đài tư vấn sức khỏe 19006237 để nhận được sự tư vấn từ các chuyên gia.
