Theo thống kê của Bộ Y tế tỷ lệ đột quỵ trong những ngày nắng nóng đang tăng lên. Vì vậy việc đề phòng, nhận biết và xử lý kịp thời các dấu hiệu của tai biến mạch máu não vô cùng quan trọng.
1. Phân loại tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não có hai loại:
– Nhồi máu não do tắc mạch gây thiếu máu cục bộ: bệnh thường gặp sau một cơn đau hoặc cục máu đông có thể hình thành trong các mạch máu của não, hoặc trong mạch máu dẫn đến não, hay trong các mạch máu ở những nơi khác của cơ thể đi đến não; những cục máu đông chặn lưu lượng máu đến các tế bào của não, dạng này chiếm tỉ lệ cao trên 80% các ca đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
– Xuất huyết não: xảy ra do một mạch máu não bị vỡ, kết quả là máu thấm vào mô não, gây tổn thương cho các tế bào não, phổ biến nhất của dạng này là kết hợp giữa huyết áp cao với chứng phình động mạch não, hay dị dạng mạch máu não bẩm sinh, do rối loạn đông máu hoặc bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc chống đông
2. Đối tượng dễ bị đột quỵ trong những ngày nắng nóng
– Người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người có tiền sử mắc bệnh tim mạch… là những người nhạy cảm, dễ bị tác động bởi môi trường bên ngoài.
– Người lao động nông nghiệp làm việc ngoài đồng ruộng
– Công nhân làm việc trong công trường
– Người bán hàng ngoài đường, xe ôm…
3. Triệu chứng của tai biến mạch máu não
Bệnh thường xảy ra đột ngột, với rất ít những triệu chứng báo trước. Những dấu hiệu cảnh báo thường xuất hiện như:
– Đau đầu dữ dội, choáng váng, kèm theo cứng cổ, nôn.
– Gặp khó khăn trong nói hoặc hiểu người khác nói gì, yếu đột ngột ở một phần cơ thể.
– Nhìn khó khăn: mắt mờ hoặc mù một bên hoặc nhìn thấy hình đôi.
– Tiểu tiện không tự chủ hoặc bí tiểu.
– Mất ý thức: người bệnh sững sờ, không biết gì, khó đánh thức hoặc hôn mê đột ngột, đôi khi tử vong ngay.
Các dấu hiệu này có thể chỉ thoáng qua, kéo dài trong vài phút rồi người bệnh lại trở lại trạng thái bình thường. Hiện tượng này được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Thiếu máu não thoáng qua là những dấu hiệu báo trước đặc biệt quan trọng của đột quỵ và người bệnh cần được nhập viện ngay.
4. Sơ cấp cứu khi nghi ngờ tai biến mạch máu não
Khi thấy ai đó có một trong các triệu chứng nêu trên cần nhanh chóng để người bệnh không bị ngã gây chấn thương. Đặt người bệnh nằm chỗ thoáng, mát, nghiêng một bên nếu bị nôn, móc hết đờm nhớt cho bệnh nhân dễ thở.
Đối với người bị tai biến mạch máu não, trong 3 giờ đầu thời gian là vàng, vì vậy, hãy gọi xe cấp cứu hoặc taxi đưa ngay bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Đối với địa bàn miền núi, vùng sâu nếu không có điều kiện hãy di chuyển bệnh nhân bằng cáng, không nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện bằng xe máy, tránh xóc khi chuyển bệnh nhân.
Khi di chuyển bệnh nhân, nên để bệnh nhân trên mặt phẳng, nghiêng mặt sang một bên, nới bớt quần áo cho thoáng.
Nếu bệnh viện gần nhà có đủ điều kiện chữa trị thì không nên chuyển đến viện xa, trừ khi có chỉ định của bác sĩ, vì càng di chuyển xa càng có thể làm bệnh nặng hơn.
Không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác, không để nằm chờ xem bệnh nhân có khỏe lại không. Nhiều người thường nhầm lẫn các dấu hiệu của tai biến mạch máu não với hiện tượng trúng gió, nên xoa dầu nóng, cạo gió, cắt lể hoặc cúng bái… Điều này là hoàn toàn sai lầm, có thể làm cho tình trạng bệnh trầm trọng thêm.
5. Phòng ngừa tai biến mạch máu não
– Tránh ra ngoài vào các thời điểm nắng nóng, nếu ra ngoài cần có các đồ bảo vệ như: mũ, nón, ô, áo chống nắng…
– Ngừng hút thuốc lá, vì thuốc lá là nguy cơ chính của bệnh mạch máu não. Người hút thuốc lá nhiều có thể bị đột quỵ dù chỉ ở tuổi trung niên.
– Phòng và chữa tăng huyết áp, cần kiểm tra huyết áp thường xuyên
– Tránh những cảm xúc bất lợi như: vui, buồn, giận dữ, thất vọng, stress hằng ngày
– Cần giảm ăn chất béo có nguồn gốc động vật, ăn nhiều rau và trái cây các loại. Giảm cân nặng, chống béo phì bằng tiết chế khẩu phần ăn hằng ngày.
– Phòng và điều trị tiểu đường là yếu tố nguy cơ gây mảng xơ vữa động mạch lớn, dẫn đến thiếu máu ở não.
– Tăng cường hoạt động thể lực như: tập thể dục đều đặn, đi bộ, chơi một môn thể thao thích hợp.
Tỉ lệ tai biến mạch máu não tăng cao vào mùa nắng nóng là một điều cần báo động. Mọi người đặc biệt là người cao tuổi và có yếu tố nguy cơ cần chú ý các biện pháp phòng tránh cũng như sơ cứu để đề phòng đột quỵ xảy ra.
Mọi vấn đề về sức khỏe, vui lòng gọi đến tổng đài 19006237 để nhận được sự tư vấn trực tiếp từ các chuyên gia.
