Nước ối đóng vai trò là một môi trường vô trùng cho thai nhi tồn tại và phát triển, tái tạo và trao đổi chất, giúp bảo vệ, che chở cho thai nhi khỏi những va chạm, sang chấn từ bên ngoài.
Bác sĩ Nguyễn Thị Tình
Đọc thêm:
- Thai nghén và nước ối | Vai trò của nước ối
- Hướng dẫn siêu âm và đọc các chỉ số thai nghén trên siêu âm
- Siêu âm thai nhi và các ký hiệu phổ biến
Do đó trong quá trình thai nghén gặp phải các bệnh lý khiến nước ối bất thường về thể tích hay màu sắc ối có thể ảnh hưởng đến cả thai nhi lẫn mẹ bầu. Vì thế mẹ bầu cần theo dõi chỉ số ối định kỳ và các dấu hiệu bất thường bệnh lý của nước ối.
Chỉ số nước ối AFI
Chỉ số nước ối được kí hiệu là AFI, được tiến hành như sau: Lấy lỗ rốn làm mốc, chia bụng làm 4 phần bởi 2 đường dọc ngang. Như vậy đồng thời, cũng chia tử cung ra làm 4 phần. Ở mỗi phần, chọn ra một túi ối sâu nhất, đo chiều dài của nó. Cộng 4 cái lại sẽ ra một con số, đó chính là chỉ số ối (AFI).
Chỉ số AFI được tiến hành mỗi lần khi mẹ đi siêu âm thai, đánh giá chỉ số ối qua bảng sau:
Mức độ AFI (cm)
- Bình thường 6-12 cm
- Đa ối >20 cm
- Thiểu ối ≤ 5 cm
- Vô ối < 3 cm
- Dư ối 12-18 cm
Các tình trạng bệnh lý của nước ối
Tình trạng bệnh lý của nước ối được thể hiện thông qua sự bất thường về chỉ số ối AFI và màu sắc của nước ối.
Đọc thêm: Thai nghén và nước ối | Vai trò của nước ối
Bất thường về chỉ số ối AFI liên quan đến lượng nước ối
Đa ối
Thường gặp trong đa thai và một số bất thường về hệ thần kinh trung ương của thai nhi như não úng thủy, thai vô sọ, thoát vị não màng não, cột sống chẻ đôi…. Đa ối cũng có thể do nguyên nhân bệnh lý của màng ối, của bánh nhau dây rốn, phù nhau thai, thai nhi to, do bệnh lý của mẹ như mẹ bị tiểu đường,…
Dư ối
Mẹ bầu không nên quá lo lắng trong trường hợp này, có thể lượng ối tăng lên đôi chút do chế độ ăn uống của mẹ.
Thiểu ối hay ít ối, vô ối
Khi thể tích nước ối dưới 200ml: Thường gặp trong bất thường hệ tiết niệu và hệ tiêu hóa thai nhi như hẹp thực quản, không có dạ dày, van niệu đạo sau ở bé nam, bất sản thận…. Thiểu ối còn gặp trong tình trạng mẹ suy dinh dưỡng, thai suy dinh dưỡng, thai quá ngày sanh, vỡ ối non, vỡ ối sớm….
.jpg)
Bất thường về màu sắc nước ối
Màu sắc nước ối được nhìn thấy qua soi ối với những trường hợp cổ tử cung mở lớn hơn 1cm hoặc chọc hút nước ối qua thành bụng. Khi bấm ối hoặc vỡ ối tự nhiên thì có thể nhìn màu sắc nước ối một cách chính xác và rõ ràng.
Nước ối thường có màu trắng trong lúc đầu thai kỳ. Thai nhi càng lớn dần thì màu sắc nước ối sẽ trắng đục dần do có chứa nhiều chất gây. Thai đủ trưởng thành (từ tuần lễ thứ 38), nước ối sẽ có màu trắng đục gần giống như nước vo gạo.
Các trường hợp bất thường về màu sắc nước ối
- Nước ối có màu vàng xanh: Có thể có hiện tượng tán huyết thai nhi hoặc thai nhi chậm phát triển trong tử cung
- Nước ối dơ hay có màu xanh rêu sệt hoặc lẫn phân xu của bé: Thai nhi bị suy yếu trầm trọng trong bụng mẹ, đe dọa tính mạng.
- Nước ối xanh đục như lẫn mủ, mùi hôi: là tình trạng nhiễm trùng ối, bé có nguy cơ cao bị nhiễm trùng trong tử cung…
- Nước ối có màu đỏ nâu: bé không còn sống trong bụng mẹ hay thai nhi đã bị chết lưu.
Khi mang thai, mẹ bầu cần chú ý về chế độ dinh dưỡng tốt và nghỉ ngơi đúng cách, theo dõi định kỳ tình trạng chỉ số ối AFI và các tình trạng bệnh lý về nước ối để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường và có hướng điều trị đúng cách.
