Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn nội tiết và chuyển hóa phổ biến xảy ra trong khoảng 5-10 % phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nhiều biểu hiện lâm sàng khác nhau, quan trọng nhất bao gồm rối loạn phóng noãn, các dấu hiệu cường androgen và hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm.
Tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang:
Hội chứng buồng trứng đa nang là một tập hợp của nhiều triệu chứng, do đó không có một tiêu chuẩn đơn lẻ nào có đủ giá trị cho chẩn đoán lâm sàng. Các rối loạn hay bệnh lý khác có thể có các triệu chứng hội chứng buồng trứng đa nang cần được loại trừ như tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, các loại u chế tiết androgen, hội chứng cushing…
Hội chứng buồng trứng đa nang được chẩn đoán khi người bệnh có 2 trong 3 tiêu chuẩn:
a. Rối loạn phóng noãn hay không phóng noãn
b. Cường androgen được chẩn đoán bằng các dấu hiệu lâm sàng hay/và cận lâm sàng
c. Hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm
1. Chẩn đoán rối loạn phóng noãn:
Rối loạn phóng noãn được chẩn đoán trên lâm sàng thông qua các biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt. Rối loạn kinh nguyệt thường theo kiểu kinh thưa (chu kỳ kinh nguyệt >35 ngày hay có kinh <8 lần/năm) hay vô kinh (không có kinh >6 tháng) hoặc vòng kinh ngắn (khoảng cách giữa 2 lần hành kinh <24 ngày)
2. Chẩn đoán cường androgen.
Lâm sàng
a. Rậm lông được xem là một chỉ điểm lâm sàng chính của cường androgen.
b. Mụn trứng cá cũng được xem là một dấu hiệu của cường androgen.
c. Hói đầu kiểu nam giới cũng là một chỉ điểm của cường androgen nhưng lại được nghiên cứu ít hơn các dấu hiệu khác. Ngoài ra hói đầu đơn thuần có vẻ không đủ mạnh để chẩn đoán cường androgen ngoại trừ ở các người bệnh có rối loạn phóng noãn.
d. Béo phì cũng là một biểu hiện lâm sàng của cường androgen, thường được đề cập ở người mắc hội chứng buồng trứng đa nang, nhất là ở khu vực Châu Âu và Mỹ. Béo phì ở người hội chứng buồng trứng đa nang thường theo kiểu trung tâm, được đánh giá bằng cách sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI), chỉ số vòng bụng hay tỉ số eo hông (WHR). BMI >23 kg/m2 được chẩn đoán thừa cân và > 25 kg/m2 được chẩn đoán béo phì. WHR > 0.82-0.85 hay chỉ số vòng bụng >80cm được xem là béo phì kiểu trung tâm (WHO, 2000).
Cận lâm sàng:
Chẩn đoán cường androgen trên cận lâm sàng được thực hiện bằng cách định lượng testosterone trong máu. Định lượng testosterone tự do có giá trị dự báo cao hơn, nhưng có nhiều khó khăn trong phương pháp định lượng trực tiếp testosterone tự do.
3. Chẩn đoán hình ảnh buồng trứng đa nang:
Hình ảnh buồng trứng đa nang được xem là một trong những tiêu chuẩn để chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang. Dựa trên các bằng chứng y học hiện có, tiêu chuẩn siêu âm sau đây được xem là có đủ độ nhạy và độ đặc hiệu để chẩn đoán hình ảnh buồng trứng đa nang: “Sự hiện diện của >= 12 nang noãn có kích thước 2-9 mm trên một mặt cắt và/hay tăng thể tích buồng trứng (>10mL)”.
Một số lưu ý khi siêu âm đánh giá hình ảnh buồng trứng đa nang:
a. Đặc điểm phân bố của các nang ở vùng ngoại vi buồng trứng, tăng thể tích và độ dày trên siêu âm của mô đệm buồng trứng không còn được quan tâm như trước đây. Chỉ một buồng trứng thỏa yêu cầu cũng đủ để chẩn đoán hình ảnh buồng trứng đa nang.
b. Người phụ nữ không sử dụng thuốc ngừa thai, thuốc kích thích buồng trứng 3 tháng trước đó.
c. Nếu có 1 nang >10 mm trên buồng trứng, thực hiện siêu âm lại vào chu kì sau.
d. Thời điểm siêu âm vào ngày 3-5 ở những phụ nữ có chu kì kinh đều. Những phụ nữ có kinh thưa hay vô kinh có thể được siêu âm bất kì thời điểm nào hay vào ngày 3-5 sau khi gây ra huyết âm đạo bằng progestin.
e. Thể tích buồng trứng được tính bằng (0.5 x chiều dài x chiều rộng x độ dày).
f. Một phụ nữ chỉ có hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm mà không có rối loạn phóng noãn hay triệu chứng cường androgen (buồng trứng đa nang không triệu chứng) không nên được xem là mắc hội chứng buồng trứng đa nang cho đến khi có biểu hiện lâm sàng khác.
Mọi thắc mắc về vấn đề sức khỏe bạn có thể gọi điện trực tiếp đến tổng đài 19006191 để được tư vấn.
